ABD’DE OLİGARṢİK SÜREÇ
Trump’un ağzında çıkacak bir cümle, bütün dünyada ilgi odağı oluyor. Ortadoğu’da ise spekülatif her kelimesine onlarca anlamlar yükleniliyor. Bunun anlamı, ABD’nin dünyadaki otoritesinin görecelide olsa Trump’la biraz daha pekiṣtiği sonucuna varmak mümkün.
Robert Pekoz
Trump’la dünyadaki ekonomik ve politik krizin sorunlarını çözmek imkansız. Zira krizlere vesile olanlar küresel güçlerin kendisi. Trump’la dünya daha büyük problemlere açıktır. ABD’nin bugünkü ve gelecek çıkarlarını korumak için, diğer ‘dostlarını’ tehdit ediyor. Bu perspektif içinde ABD’nin “ortakları ile olan dostluğu” daha çekiṣmeli bir stratejiye evrilebilir Trump bugünden bir çatışmanın hesabı yapıyor. Onlarca yıla dayanan ABD ve Batı Avrupa ‘dostluğu’ sona erebilir.
Trump’un Avrupa’yı hedefe almasının temelinde, ekonomik çatışma yatıyor. Çatışmanın boyutu bir kaç yıl içinde dahada derinleşebilir. Çünkü ekonomik kavgalardan doğan rekabet, savaṣ gibi daha yıkıcı sonuçlara varabilir. Trump’un sınırsız egosu dünyada daha büyük bir krize açıktır. Bu egonun sorunları çözüm gibi bir derdi olmaz. Açık ve net olan bu realitedir.
Dünyada yeni bir Hitler olma potensiyeli taṣdığì belirgin. İç ve dıṣ politikada ABD’nin atacağı her adım olumsuz birçok ṣeye neden olabilir. Trump’un daha önce ne düṣündüğünü anlamak zor. Bunuda bilinçli olarak yapıyor. Belirsizliği ve çözümsüzlüğü tercih ediyor. Böylece bütün dikkatleri kendisine çekerken, iṣin merkezinde olmayı seviyor.
Günümüz dünyasındaki çatıṣmalı her coğrafyada ABD’nin mutlaka parmağı vardır. Trump’un kurduğu hesap ve hesaplaşma stratejisi, bir bütün olarak ABD’nin çıkarlarına odaklıdır. Dolayısıyla yarınlar için optimist olmak zordur. Trump’un ideolojik ve politik dostları, dünyada seçkin radikal faşist devletler, partiler ve kiṣiler oluyor. Kapitalist sistemin kendi içindeki çelişkisi, her zaman insana büyük zararı vermiṣtir.
Trump’un ne istediği açık. “Yeni bir dünya düzeni” hayalliyor. Bu görüṣ küresel güçler arasında iç çatışmalara açıktır. Ekonomik olarak Avrupa’yı rakip olarak görüyor. Tamda bu nedenle Batı Avrupa ile hesaplaşmak istiyor. Trump’un politik iddiaları arasında en belirgin tespiti, ekonomik savaṣ olarak öne çıkıyor. Bu çatışmanın merkezinde Avrupa bulunuyor.
Trump’un dünyaya olan tehditi, sıradan bir tehdit değildir. Demokrasi ve özgürlükler ABD’nin çıkarlarına göre ya vardır, yada yoktur. Trump’un her cümlesinde bir santaj ve tehdit var. Dünyaya domine olmak için her riski göze almıṣ görüyor. Çatışmalı coğrafyalarda kimden en büyük turpu görürse, politikasın ona göre belirler. Trump için gelen paranın miktarı önemli.
Devlet otoritesine ABD’nin en büyük zenginleri ile paylaṣıyor. Ortakları ekonomik çıkarlarına uygun politikalar Trump’a empoze ediyor. Global olarak dünyada ekonomik ve politik kriz belirgin halde. Trump’un ve ortaklarının krizde çıkma ṣansı yok. Trump’un en belirgin politik özelliği, rahat bir ṣekilde yalan söylemesidir. Dün dündür, bugün bugündur felsefesine uygun bir politika yapıyor.
Not: bu makale bir yazı dizisi. Yarınki yazı Trump’un ortadoğu projesi üzerinde olacak.